System OPA03 - modelowanie zanieczyszczenia powietrza od źródeł punktowych, liniowych i powierzchniowych.

OPA03 stanowi dogodne narzędzie do wykonywania lub sprawdzania operatów powietrza. Łączy wygodę i prostotę obsługi z dużymi możliwościami obliczeniowymi, zapewnia łatwe wprowadzanie danych, krótki czas obliczeń, szybkie uzyskanie izolinii. Jest wyposażony w system podpowiedzi oraz w automatyczne zarządzanie plikami danych i wyników. Algorytm obliczeń jest zgodny z Rozporządzeniami Ministra Środowiska Nr 796 Dz. U. 87/2002, Nr 12 Dz. U. 1/2003, oraz Nr 2181 Dz. U. 260/2005.

Atestacja: atest Instytutu Kształtowania Środowiska.

W skład systemu wchodzą programy: Opa03, Kotły03, Mapy, Opa03_VOC, oraz banki danych meteorologicznych, zanieczyszczeń oraz składów frakcyjnych pyłów.

Program główny Opa03 służy do:

• wprowadzania danych,
• wykonywania wszelkich wymaganych obliczeń stanu zanieczyszczenia,
• archiwizowania i drukowania danych i wyników.

Program Kotły03 na podstawie danych o kotłach i paliwach:

• oblicza emisję zanieczyszczeń, parametry wyrzutu emitorów, sprawdza dotrzymanie standardów emisyjnych,
• tworzy plik danych automatycznie odczytywany przez program Opa03,
• drukuje obliczenia ze wzorami i podstawieniami.

Przy pomocy programu Kotły03 możemy błyskawiczne wykonać operat kotłowni dla różnych wariantów danych. Obliczenia stanu zanieczyszczenia dla kotłowni można wykonać również bez pomocy Kotłów03, wprowadzając "ręcznie" dane do programu Opa03.

Program Mapy służy do graficznej prezentacji wyników obliczeń.

Opa03_VOC jest modułem służącym do obliczania stężenia lotnych związków organicznych (LZO) w przeliczeniu na węgiel organiczny w gazach odlotowych zgodnie z Dz. U. Nr 260/2005 poz. 2181.

Ponadto może być dostarczony program przekształcający wyniki obliczeń Opa03 na dane wejściowe do programu SURFER.

Program Opa03

Program wykonuje pełny zakres obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza wg rozporządzenia Nr 12 Dz. U. 1/03, ponadto oblicza:

• emisję graniczną gazową i pyłową, dobiera wysokość i średnicę emitorów,
• udział emitorów w stężeniu średniorocznym,
• emitory zastępcze,
• kryterium opadu pyłu,
• stężenie lotnych związków organicznych w gazach odlotowych, w przeliczeniu na całkowity węgiel organiczny.

Program korzysta z następujących danych:

• katalogu obserwacji meteorologicznych MAGTOiŚ 1983 dla 58 stacji,
• katalogu obserwacji meteorologicznych IMIGW, sukcesywnie kompletowanego,
• katalogu zanieczyszczeń, zawierający nazwy, wartości odniesienia, oraz poziomy zanieczyszczeń wraz z marginesami tolerancji dla poszczególnych lat,
• katalogu składów frakcyjnych pyłów.

Katalogi te mogą być aktualizowane przez użytkownika.

Obliczenia można wykonywać w trybie zwykłym, gdzie podziału na podokresy dokonuje użytkownik, lub w trybie automatycznym, gdzie podział na podokresy ze względu na różne czasy emisji substancji z poszczególnych emitorów wykonywany jest przez program.

Obliczenia mogą być wykonywane jednocześnie dla maksymalnie 50 zanieczyszczeń, przy ilości podokresów obliczeniowych do 200 w trybie zwykłym (bez ograniczeń w trybie automatycznym) i ilości emitorów do 900.

Obliczenia wykonuje się w trójwymiarowej siatce receptorów (do 40 płaszczyzn), z wielobokiem wyłączonym z obliczeń (np. teren zakładu), z receptorami dodatkowymi (do 1000 receptorów dodatkowych).

Dla obliczeń na wysokości zabudowy wprowadzono opcję automatycznego generowania receptorów o wysokości zmieniającej się co 1 m, gdy wysokość zabudowy przekracza wysokość najniższego emitora.

Wydruki mogą zawierać kompletne dane, wyniki w postaci tabelarycznej zwykłej, zagęszczonej lub w układzie x,y (bez zachowania skali), oraz wnioski zawierające informacje o wartościach maksymalnych i porównanie z wartościami dopuszczalnymi.

Ponadto program może drukować zestawienia parametrów emitorów, emisji godzinowej i rocznej, oraz stężenie lotnych związków organicznych w gazach odlotowych w przeliczeniu na całkowity węgiel organiczny.

Program umożliwia automatyczne wznawianie obliczeń w miejscu przerwania.

Program Mapy

Program Mapy służy do graficznego przedstawiania wyników obliczeń programów Opa03, OpaCal3m i SON2 w postaci izolinii lub stref zasięgu (izolinii wypełnionych kolorem).

Wykresy mogą być nakładane na zeskanowany fragment mapy w formacie bmp, jpg lub jpeg.

Obraz uzyskany na ekranie można wydrukować lub zapisać do pliku w celu dalszego przetwarzania programami graficznymi.

Program Kotły03

Dane do programu Kotły03 zawierają informacje o emitorach, kotłach i paliwie. Dla jednej kotłowni można wprowadzić do 5 rodzajów paliw i do 20 różnych typów kotłów. Kotły mogą być opalane mieszanką 1-3 składnikową.

Program oblicza:

• emisję z procesów energetycznego spalania paliw stałych, olejowych i gazowych,
• natężenie przepływu, temperaturę wylotową oraz prędkość wylotową spalin,
• stężenie substancji w gazach odlotowych oraz porównuje je ze standardami emisyjnymi; w razie potrzeby wyznacza emisję graniczną.

Wydruk obliczeń może zawierać:

• tok obliczeń, ze wzorami i podstawieniami,
• zestawienia emisji maksymalnej, średniej, rocznej, stężenia substancji w gazach odlotowych,
• proponowane dane do pozwolenia na emisję do powietrza.

Po wykonaniu obliczeń powstaje plik danych dla programu Opa03. Dane te można dowolnie zmieniać w programie Opa03, np. uzupełnić o emitory i emisję technologiczną, następnie wykonać obliczenia stanu zanieczyszczenia i w razie potrzeby ponownie wrócić do programu Kotły03 i zmienić np. dane dotyczące kotłów i paliwa.